POLYCARP

(69-155 AD)

                                                                              By ~ S. Pauchinlian

“Kumpite, vaihawmtute, leng te, a hung sugentheite, a hung iitloute, huleh Kros thu gingta loute a diing in thuum sah un, bangjiahin a hiai i chihleh i thuumna in gah anei a, huleh ei zong Pathian mai ah i hoihkim na diing in.”

Philipite kawma Polycarp Lehkhathot

POLYCARP TANCHIN PULAAHNA

Gintatdaan in leitung ah stadium 11,000 vel a um a, huleh himun ah football, baseball leh Concert te a kinei zel hi. Stadium a ki suhkhawm na chu nidang lai apat a ana um leh ana kibawl zing khat ahi a, huleh stadium luipen Olympic Greece mun ah aum hi. Hichu Khrist pianma kum 800 hun laiin ana kibawl jouta a, Olympic kimawl masatpen in mi 50,000 vaal tou in, kimawlna nop deuhdeuh en diing in ana kikhawm zel uhi.

Ni dang laiin hih stadiumte kimawlna chouh hilou in silhoihloute etna mun in zong ana kinei zel hi. Huleh AD 155 hun a Stadium lai a ding pa chu kimawl mi a hisih a, huleh a mel et in zong haatna mawng mawng a nei sih hi. Kum 80 vaal a upa, Polycarp i etleh hehpihhuai teeh meel in, kawngkon, saam kaang mi ahi a, Kumzabi khatna lai a Turkey gama um Smyrna kouhtuamte Bishop ahi hi. Stadium pumpi mipi tou dim in, miteng in stadium lai a dingpa athei mahmah un a en dimdem uhi. Polycarp in Smyrna kouhtuam kum 10 vaal enkol in thuum haatpa, mi chitahpa chia miteng in a theihpa uh ahi hi. Romte lal lai leh Khristiante suhgentheih leh thah a aum lai va, Khristian hih diing chu ahoih sih hi.

Hun tomkhat joh in, limgelhtute in Polycarp chu a gawng, lukiau chiin a gen va, ahihvaang in amah chu pil in a haat mahmah hi. Taangthu gialtu Eusebius in kouhtuam taangthu a gelhna a zong Polycarp thu a gelh kha hi. Polycarp chu Stadium ah “Kaisar pen lalpa” ahi a chih uutlouh jiah leh mei a gimnamtui a haal utlouh jiah a kiman ahi. Mi taangpi a diing in hite bangmalou leh poilou himahleh, Polycarp a diing in apoimoh mahmah a, huleh tesia bishop a diing in Romte pathian kawm a gimnamtui haal chu sil hitheilou himhim khat ahi. Hun ahung pai dungzuiin Rom mite lahah Kaisar pathian ahi chih thu kithang in, mi tampite in tahsang in amahchu pathian ahi chiin a muangta va, pathian tampi nei Grik leh Romte diing in pathian khat kibehlap bangma buaina umsih zongleh, Khristiante a diing in hichu sil pomtheih gual ahi sih hi. Pathian dang neih diing chu Khristiante a diing in ngaihtuah louh diing sil zong ahi hi. Eusebius in a lehkhagelh na khat ah, Turkey gam a Khristian soisahna leh suhgentheihna a thuah uh hichiin a gen hi. A vun uh a hawhsah va, a sigui te uh ladoh in sisan suahin a tahsate uh a bottel uhi. Huleh hih suhgentheihna thuaah a hing nalaite a saguaah in Sea Shells keeh lahah a lumsah va, huleh khenkhat gamsa haangte a nesah uhi. Polycarp in Romte thupiaah zuiloute hibang a bawl gentheihna a tuah diing a thei mahmah hi.

POLYCARP MATNA

Polycarp chu nungzuite laha a teehtan dampa, sawlleh John nuaia khanglian ahi. Huziah in Khristian sahkhua kiloikhawmna laha panmun liantah nei leh chiamtehtham ahi hi. Thuphuandoh 2:8-11 chu Polycarp Smyrna kouhtuam bishop ahihlai a gelh hi diinga gingtaat ahi. Hi Bible chaang a suhgentheihna ahung tung diing a, huleh sihtan a Lalpa a diing a chihtahtah a thuahzoute Pathian in hinna lallukhuh a pe diing a kichi hi. Polycarp nungzuite kawm ah amah chu mat diing a hawl ahi chih thu a hung tung hi. Huchiin a nungjuite in amat diing uh a deihlouh ziah un kibumang diing in a sawl uhi. A inn apat apuidoh va, Farm khat ah ava koihta uhi. A nungzuite ngaihdan in, Polycarp pen Romte’n that uleh Khristiante a lungkiat diing uh chih a gingtat ziah va aphual uh ahi. Bangziah in ahiai i chihleh, Smyrna khua chu Khristian sahkhua zui tamna khopi khat ahi a, huleh Smyrna khua a thawmging in gamteng leh Khristian sahkhua zui teng sukha diing in a gingta uhi. Amah man diingte a inn ahung tung un, Polycarp um nawnlou ahi chih a hung theita va, huchiin a nungzuite khat Polycarp umna a hilh masiah a sugentheita uhi. Huleh a nungzui pa ki suhgenththeihna a jaahtah un, Polycarp nungzuite’n mundang a kibuhpih diing in a zawl kiitta uhi. Ahihvang in Polycarp a ut nawnsih hi. Polycarp in a hun awngteng haamteina in a zanga huleh zaan khat meng (vision) a mu a, a taangkhap ahung kaang hi. Hichu Polycarp in amah sihna diing theihsahna in a lata hi. Huleh ama’n ‘Pathian deih dandan ka tung ah tung hen’ chiin a pomta hi.

Huchiin amah man diingte Farm ahung tungtah un, Polycarp in amahuh ana vaidawn a huleh aneeh diing uh zong abawlsah hi. Polycarp in amah man diing te khualzin bang in hoihtah in ana zintung a, huleh a matma un daahkaal khat thuumna aneih theihna diing in a ngeen hi. Huzoh in Polycarp chu a manta uhi. Huchiin khopi a tungtah un Herod tapa Nicetes sepaih za houtu in Polycarp kawm ah ‘Kaisar lalpa’ ahi chi diing in a ngeen hi. Huchia nagenleh hahdoh in na um diing hi chiin zong agen hi. Ahihvang in Polycarp in bangma lauhna neilou in ‘na thugen ka zuisih diing hi’ chiin a gen hi. Stadium a mipi maiah Polycarp a ding a huleh vaihawmtu Asiarch Philip zong aum hi. Mit a mutute gendan in Polycarp mipi maia puia a um in vaan apat in aw ging khat in, ‘Polycarp haat inla mipiching khat nahihna sulang in’ chih aw a za hi. Khristian tamlou in amah gum in a ziat avei ah a uum va, ahiin koima amah hundoh diing aum sih hi. Huleh vaihawmtu in ‘nang Polycarp na hi maw?’ chia adotleh ama’n ‘ka hi’ chiin a dawng hi.

‘Na kum en inla kisiih inla, Kaisar min in kichiam inla Pathian na tahsan louhna paimang in chiin a gen hi.’ Taangthu gialtute gendan in thulamdang khat ahihleh Rom miten Khristiante leh Judate in Pathian gingtaloute chiin a koih uhi. Ajiah ahihleh amahun Kaisar pathian chi a apomlouh ziahun ahi. Khristiante’n Pathian a tahsang uh poi asa sihva, ahiin Kaisar biahlouh diing chouh poimoh a sa uhi. Polycarp in vaihawmtute thu ngai in thu agen a, ahihvang in ama’n vaihawmtute leh mipite kawm maiah ‘Pathian tahsang louhna bei hen’ chiin a gen hi. Huchiin vaihawmtute’n anihvei na diing hun pia in ‘Khrist gensia inla Kaisar min in kichiam lechin kahung hing hawi diing uh achi uhi.’ Ahihvang in Polycarp in “Kum 86 A nna ka sepna ah Ama’n ka tungah bangma adihlou a tungsah sih hi, huleh ken bangjiahin kei hung hundampa ka Lalpa ka gense diai a chi hi.” Vaihawmtute lungkimlou in Polycarp kawm ah Pathian gensia a Kaisar min a kichiam diing in a sawlkit uhi. Polycarp in angetna uh pomlou in ‘baihtah/samtah in ka hung hilh ahi kei chu Khristian ka hi a, huleh Khrist thu natheih ut uleh i hun lemtaang diing uh kihoutuaah niuh chiin a gen hi.’ Huphet in vaihawmtupa in ‘gamsa te kawm ah paihdiing’ achi hi. Hichu vauna meimei ahi sih hi. Ajiahchu vaihawmtute in Khristiante genthei tah in a thatzel va, huleh mipite’n a kithatte chu nopsahna chikhat dan in a enzel uhi. ‘Amauhte kou in. Hoihna apat siatna lam zawt diing chu ka bawlthei sih uhi, ahihvang in giitlouhna apat dihtatna lam apai chu ka bawlthei un ahoih mahmah hi a chi hi.’ Polycarp in vaihawmtu pa a hengsom bang in, vaihawmtu pa’n zong Polycarp tahsanna a heng ut hi. Huleh vaihawmpa’n ‘gamsate lau inla kisiih in, ahihlouhleh mei in ka hung haal diing hi a chi hi.’ Hu laitah in mat a aum ma a mengmuh a hung kilang a, huleh a tunga siltung diteng pom diing in a kimanta hi. ‘Bang diing a daahkaal khatvel kuang a mitthei meikuang toh hung vau nahi viai, Pathian thu tahsangloute a diing a kumtuang a meikuang um diing theilou na hi u maw’ chiin Polycarp in a meel ah launa kilang lou in hangsantah in agen hi. Huleh aman ‘bang ahiai na ngaah uh? Na bawl diing uh bawlkin un a chi hi.’

POLYCARP MEIKUANG A HAALLUPNA

A tawp in vaihawmtute in ‘Pastor Polycarp in Khristian ka hi chih a kigenta hi’ chiin a mohpaihna uh mipite maiah a phuangzaah ta uhi. Mipi paikhawmte’n gamsate hung hahkhia un chiin a kikouta uhi. Ahihvang in vaihawmtu Philip in Polycarp meikuang a haal lup diing in a deihzaw ta hi. Singte ki tomkhawm in mei kuang diing bawl in a um a, huleh kum 86 a upa Polycarp chu mipi amah mudahte maiah thah diing in a umta hi. Vaihawmtute’n a bawl diing teng uh a zoh un, a puannaah a suutsah va, mipi khenkhat te’n meikuang sung ah singkilh in khenden un ahihlouhleh ahung taidoh kha diing a chi uhi. Ahihvang in Polycarp a kichiam a huchitan in bawl ngaisih, ‘ka hihbang bang in hung hah un, meikuang thuaah zohna thahaatna hung pia Pathian in meikuang sung a um zohna diing tha zong a hung pe diing hi a chi hi.’ Huchiin a khut a nung kaansah va, Polycarp in haamteina nei in Pathian kawm ah Khrist ziaha a sihtheih kipaahthu a gen hi. Mei a tawhkuang va huleh meikuang a haat mahmah a ahihvang in Polycarp vun a sukhasih hi. Huleh meikuang a kimvel ah amah ding tangsah tu in a pang zaw hi. Huchiin Polycarp meelpuaah ahung ki heng ta hi. Polycarp vun mei a kaang banglou in, si kheeng na mei a si a taang bang in Polycarp vun zong a taang sing seng hi. Mit a mutute in hichibang sil amuh uh chu lamdang a sa mahmah uhi. A tawp in Polycarp a si hi, ahihvang in mei a si hilou in, mei kuang laha pat temsau khat hung pawt in bishop Polycarp tahsa dawt in a si achi uhi.

POLYCARP LEHKHATHOT

Polycarp nasep thupite leh a ministry teng Philippite a lehkhathot na ah muhtheih in a um a, huleh mit a mute in Polycarp haattah a athuaahna leh a sih amu uhi. Polycarp in Philippite kawma a lehkhathot pen lehkha bu neu khat ah amah ma a hung pai sawlleh te in agente uh gelh ahi. Lekha gialtute in hi lekhabu pen ‘Lehkhabu meimei’ chiin bangma sillimdang um sih a chi uhi. Ahihvang in hi lehkhabu pen kithuhilhna bang hi in, huleh Khristiante’n a bawlleh bawllouh diing te gelhna bu ahi. Ahihvang in hi lehkhabu chu apoimoh mahmah hi, ajiahchu hi lehkhabu in kouhtuam masa lamkaite lungsim puaahdan leh a lungtangte uh umdan gen in, huleh Thuhun Thah lehkhabu simdan diing hoihtah in a kigial hi. Bangziahin ahiai i chihleh Thuhun Thah chu kumzabi nih hun lain zong a kitheichian zou naisih hi. Polycarp in lehkhathot 60 vaal ana gial in, hulah ah Paul 30 vel zang in agelh a, sawlleh Paul lehkha gelhte a sim a atheihdan a taahlang hi. Polycarp in kouhtuamte sawlleh te lehkhathot tungtawn in enkol a, huleh thugin siangthou tah a zuihzing diing hilh in kouhtuamte a pui huai hi. Hulouinzong a tanchin/testimony lian pen Martyr a asih na in zong kouhtuamte tung ah nna nasatah in a seem hi. Suahtaat na diing a kipiah laiin Polycarp in gentheihtah a sih diing a thei a, huleh a damsung in a zuih zing Khrist a zuih na apat a, puimang a aum sang in ahihlouhleh a ginna suhbuai theih a aum diing te teellou in sihna a teel zaw hi. Khristiante’n gawtna meikuang tanpha hangsantah a tuaah ngam dan a hung hilh hi. Huleh tu kum sang nih zoh in zong hangsantah a sihtan pha a Khrist nung zuih diing leh Khristiante a diing a ettontaah ahihzing diing ahung hilh hi.

DOTNA:

  1. Thuhun Lui taangthu a Polycarp bang a Pathian diinga a ginum ziah va meikuang laha paihluut aum koite ahi viai?
  2. Polycarp koi nuaia khanglian ahiai?
  3. Polycarp thugen (quotes) khoipen in na lungsim ahung sukha peen ei?
  4. Polycarp tanchin apat in bang na zildoh ei?
  5. Polycarp in amah man diing a hungte bang ana loh ei?

 

Go to Top

Your encouragement is valuable to us

Your stories help make websites like this possible.